6 maja bieżącego roku odbyło się kolejne 81 Spotkanie przy armacie, którego temat brzmiał „Mieszkańcy Kęt przełomu XVIII/XIX w. Koło życia – urodziny, śluby, zgony”. Prelekcję wygłosiła dyrektor muzeum i zarazem historyk Pani dr Marta Tylza-Janosz. Przed rozpoczęciem wykładu odbyło się wręczenie nagród dla laureatów etapu wstępnego Międzynarodowego Konkursu Plastycznego „Moja Przygoda w Muzeum”. Kolejnym miłym akcentem spotkania było uroczyste podziękowanie dla długoletniego członka Rady Muzeum Pani Wandy Dzióbek. Wyrazy wdzięczności złożyły Przewodnicząca Rady Muzeum Pani Anna Chowaniak oraz Dyrektor Muzeum, jak również pisemnie: Burmistrz Gminy Kęty dr inż. Krzysztof Jan Klęczar, pracownicy muzeum oraz były Dyrektor Muzeum Pan Zbigniew Matejko.
W dalszym ciągu spotkania Pani dr Marta Tylza-Janosz podzieliła się efektami kilkunastu miesięcy intensywnych badań naukowych nad niezwykle cennym materiałem źródłowym, jakim są kęckie księgi metrykalne, zgromadzone w archiwum najstarszej miejskiej Parafii Świętych Małgorzaty i Katarzyny, a udostępnione do badań dzięki uprzejmości ks. proboszcza Franciszka Knapika. Dzięki zastosowaniu odpowiednich metod badawczych – zwłaszcza metod statystycznych – można szczegółowo przedstawić jak kształtowała się liczba ludności Kęt w różnym okresie czasu. Wśród kęckich metrykaliów występują: Libri natorum (Księgi chrztów), Libri copulatorum (Księgi zaślubin) oraz Libri mortuorum (Księgi zgonów). Warto odnotować, że najstarsze wpisy które znajdują się w kęckich księgach metrykalnych pochodzą z 1658 roku.
Słuchając niezwykle pasjonującego wykładu, można było poznać strukturę ludności Kęt pod koniec XVIII i na początku XIX w. Położone nad Sołą miasteczko znalazło się wtedy w granicach państwa austriackiego. Na początku przedstawione zostały Kęty pod względem ludności i ilości domów w porównaniu do innych miast Galicji Zachodniej, z podkreśleniem ich wiodącej pozycji. Kolejne punkty prelekcji dotyczyły już dokładnych statystyk dotyczących chrztów, ślubów oraz zgonów kęczan w okresie 1786-1809. W badanym okresie odnotowano 3374 chrztów (średniorocznie 140), 714 – ślubów (średniorocznie 30) oraz 2738 zgonów (średnio 114). Najwięcej emocji wśród gości, bezsprzecznie wywołała kwestia liczby nieślubnych dzieci, która w badanym okresie 1786-1809 wyniosła 4% wszystkich urodzin. Najwięcej dzieci rodziło się w trzech pierwszych miesiącach roku, ponieważ matki zachodziły najczęściej w ciążę w miesiącach wiosennych – od kwietnia do czerwca. Na podstawie dokładnych analiz lokalnych metrykaliów, prelegentka podała także jakie imiona były przez kęckich rodziców nadawane najczęściej, a jakie najrzadziej. Na górze listy rankingowej imion żeńskich uplasowały się Marianna, Katarzyna, Agnieszka, zaś męskich – Jan, Franciszek, Józef. To, jakie imię otrzymywało dziecko zależało w głównej mierze od imienia świętego, który patronował miesiącowi narodzin dziecka. W przypadku ślubów aż 36% stanowiły śluby powtórne. W tej grupie najwięcej było ślubów wdowiec-panna, następnie wdowiec-wdowa, na końcu wdowa- kawaler. Najmłodszy pan młody miał 17 lat, panna – 14 lat. Najstarszy pan młody miał 90 lat, a panna młoda – 75 (jej małżonek 30). Kobiety wychodziły za mąż najczęściej w wieku od 14-19 lat, mężczyźni w wieku od 20-26 lat. Najwięcej ślubów zawierały pary kobieta w wieku 18-19 lat, mężczyzna 24-26 lat. Ulubionym dniem ślubu kęczan był wtorek, następie środa i czwartek, a miesiącami – miesiące karnawałowe – styczeń i luty oraz listopad. Ostatnia część spotkania dotyczyła zgonów kęczan. Kęczanie umierali najczęściej w trzech pierwszych miesiącach roku. Najgorszym rokiem w badanym okresie był rok 1806, kiedy to najpierw pojawiła się epidemia febry gnilnej, która zdziesiątkowała populację dorosłych, a po jej ustąpieniu do dziesiątków zgonów dzieci doprowadziła epidemia ospy. Prelegentka wskazała również przyczyny śmierci kęckich mieszczan, podkreślając przede wszystkim ogromną śmiertelność wśród dzieci i niemowląt, która dla dzieci w wieku do 4 lat wynosiła ponad 50%. Dzieci najczęściej umierały na epidemie – ospy i pustuli, normalnie, w wyniku wyniszczenia, słabości i defektów. Aż 2% z nich umierało przy porodach i bezpośrednio po nich. W grupie wiekowej 16-50 lat kęczanie umierali na wyniszczenie, obrzęk i febra gnilna. Porody i powikłania stanowiły 10% zgonów (1% porodów). Mieszkańcy miasta w wieku powyżej 51 roku życia najczęściej umierali na starość, wyniszczenie, obrzęk i naturalnie.
Wykład cieszył się dużym zainteresowaniem. Może o tym świadczyć fakt, że po jego zakończeniu miała miejsce ożywiona dyskusja. Ze strony gości padły również liczne pytania, a ich wyniku pojawiła się zapowiedź kontynuacji badań przez Panią dr Martę Tylzę-Janosz dla dalszych lat XIX w.
